Recentie uit het Financiëel Dagblad

Polderhorzel doet boekje open over gevestigde bonden ( Publicatiedatum: 19 Juni 2002)
van onze redacteur

DEN HAAG - Tot ergernis van de gevestigde vakbonden komen cao's steeds vaker buiten hen om tot stand, schrijft cao-deskundige Harry Vogels . 'Het is een wereldje van landjepik vanwege grote financiële belangen.'

'Dit is toch leuk, zo'n rimpeling in de poldervijver?', merkt Jacques Teuwen op na afloop van de boekpresentatie van Cao's in en buiten de polder. De voorzitter van vakbond de Unie heeft genoten van de kritiek op het gedrag van gevestigde werkgevers- en werknemersorganisaties.

Teuwen en metaalwerkgeversorganisatie FME-CWM zijn de enige gevestigde polderpartijen die aanwezig zijn. Alle andere lieten het afweten. Alleen kleine, onafhankelijke bonden en werkgeversclubs zijn er. Dat is niet vreemd. Vogels is al jaren een horzel in het cao-landschap. Hij heeft zich geheel in de wereld van arbeidsvoorwaarden, cao-fondsen en pensioenfondsen ingevreten. Daarbij stelt hij voortdurend vragen die de gevestigde polder niet wil beantwoorden.

In zijn dinsdag gepresenteerde boek brengt Vogels in beeld welke ontwikkelingen zich de afgelopen jaren hebben voorgedaan op het cao-terrein. Hij concludeert dat werkgevers- en werknemersorganisaties met de mond decentralisatie en maatwerk belijden, maar in de praktijk vrezen hun macht (en geld) kwijt te raken.

Vogels beschrijft de opkomst van nieuwe bondjes, die door de FNV en CNV als bedreiging worden beschouwd. Hij haalt de moeite aan die het de tankstationswerkgevers kostte om uit de gezamenlijke cao met garages en fietsenwinkels te stappen. Omdat de grote bonden hierop tegen waren, sloten de tankstations met LBV, een kleine onafhankelijke vakbond, een cao af. Vogels : 'Vijf jaar na dato spreken sommige vakbonden er nog schande van.' Ook op ondernemingsniveau ontstaan vakbonden, zoals bij Holland Casino, waar het personeel een eigen cao afsloot.

'De meeste gevestigde vakbonden hebben zeer veel moeite met nieuwe, andersdenkende spelers', concludeert Vogels . Om hen tegen te houden, worden ze uit centrale overleggen geweerd. Verder probeert de vakbeweging de minister dusdanige eisen aan de nieuwelingen te laten stellen, dat het werken ze onmogelijk wordt gemaakt.

Volgens Vogels heeft dit met de rijkelijk gevulde cao-fondsen te maken. Via algemeen verbindend verklaarde cao's moeten complete sectoren afdragen aan allerlei fondsen. 'Het is een wereld van landje-pik en inlijven, vanwege de belangen van miljoenen euro's.'

Zo kan een onderneming moeilijk dispensatie van cao-bepalingen krijgen. Daarover oordeelt geen onafhankelijke instantie, maar oordelen de cao-partijen zelf, kritiseert Vogels .

Unie-voorzitter Teuwen houdt wel van zo'n kritisch betoog. Na de overhandiging van het eerste boek speculeert hij over de reden voor de afwezigheid van al die andere 'belangrijke mensen in de polder'. Zou het het WK voetbal zijn? De angst een telefoontje te missen van CDA of VVD die op zoek zijn naar een minister? Of toch 'angst en behoud. Iets dat ik iedere dag weer tegenkom in de polder.'

Martin Visser

Lees recentie in het FD    Naar boven